Συμπεριφορές μεγάλου ρίσκου κατά την κύηση
Κάπνισμα, Αλκοόλ και στρες, θέτουν σε κίνδυνο την υγιή κύηση και ανάπτυξη του παιδιού. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες και η κατάσταση της υγείας της μητέρας μπορούν να επηρεάσουν, πιθανώς και ανεπανόρθωτα, την προγεννητική ανάπτυξη του εμβρύου. Καθώς τα όργανα και τα μέρη του σώματος του κυήματος αναπτύσσονται και διαμορφώνονται βρίσκονται σε μια «ευαίσθητη περίοδο» κατά την οποία μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά από τις συνθήκες στις οποίες πραγματοποιείται η κύηση.
Από τη στιγμή που ένα όργανο ή μέρος του σώματος του αναπτυσσόμενου εμβρύου έχει διαμορφωθεί, είναι κάπως λιγότερο ευάλωτο σε βλάβες. Οι παράγοντες που μπορούν να βλάψουν το αναπτυσσόμενο έμβρυο προκαλώντας παραμόρφωση, καθυστέρηση της ανάπτυξης, εγκεφαλικές βλάβες ή ακόμη και θάνατο ονομάζονται τερατογόνα. Αυτά μπορεί να είναι ασθένειες της μητέρας, φάρμακα και επιβλαβείς ουσίες, τα οποία προκαλούν μια σειρά από προβλήματα.
Κάποιοι από τους παράγοντες που προκαλούν προβλήματα είναι:
- Μητρικά χαρακτηριστικά:Η διατροφή, η ψυχολογική κατάσταση και η ηλικία της μητέρας συμβάλλουν καθοριστικά στην προγεννητική ανάπτυξη του εμβρύου. Ψυχολογικές δυσκολίες, αρνητικά συναισθήματα, πίεση και εντάσεις που είναι σοβαρές και παρατεταμένες μπορούν να προκαλέσουν καθυστέρηση, πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση. Έρευνες έχουν δείξει ότι μητέρες κάτω των 20 και πάνω από 35 ετών εμφανίζουν αυξημένο ποσοστό αποβολών. Αυτό ωστόσο είναι στατιστικό μέγεθος και όχι απόλυτο. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική.
- Κάπνισμα: Το κάπνισμα, όπως και το αλκοόλ, εντάσσονται στη χρήση νόμιμων επιβλαβών ουσιών. Ο καπνός και το τσιγάρο προκαλούν καθυστέρηση στον ρυθμό ανάπτυξης του εμβρύου και αυξάνουν τον κίνδυνο αποβολής ή θανάτου μετά τη γέννα. Στα πλαίσια του οικογενειακού συστήματος, υπάρχουν επιδράσεις τόσο από την μητέρα όσο και από τον πατέρα καπνιστή. Το κάπνισμα της μητέρας έχει συνδεθεί με Διάσπαση Προσοχής και Υπερκινητικότητα στα παιδιά.
- Ασθένειες της μητέρας:όπως η Ερυθρά, η Τοξοπλάσμωση (από κατοικίδια) και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στα μάτια, στον εγκέφαλο, τύφλωση, κώφωση, καρδιακές ανωμαλίες και νοητική υστέρηση.
- Αλκοόλ – Εμβρυικό Αλκοολικό Σύνδρομο (Fetal Alcohol Syndrome):Η χρήση και κατάχρηση Αλκοόλ είναι διαδεδομένη στην κουλτούρα μας, ωστόσο στις εγκύους προκαλεί στα βρέφη το Εμβρυικό Αλκοολικό Σύνδρομο. Το ΕΑΣ (FAS) έχει πολλαπλά συμπτώματα και επιπτώσεις στη συνολική ανάπτυξη και λειτουργικότητα του εμβρύου και αργότερα του βρέφους. Τα πιο συνήθη είναι δυσπλασίες στην καρδιά, τα άκρα, τις αρθρώσεις και στο πρόσωπο και μικροκεφαλία. Τα βρέφη με FAS είναι πιθανόν να παρουσιάσουν κρίσεις, τρέμουλο, νευρικότητα, υπερκινητικότητα, είναι μικρότερα, έχουν μικρότερο βάρος και καθυστερημένη ανάπτυξη.
- Χρήση παράνομων ουσιών:Η χρήση Κάνναβης και Κανναβοειδών προκαλεί βλάβες κατά την ανάπτυξη του εμβρύου ενώ κατά τις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννα εμφανίζονται στο βρέφος διαταραχές ύπνου, έλλειψη ενδιαφέροντος για το περιβάλλον και τρέμουλο. Η χρήση Ηρωίνης και Μεθαδόνης προκαλούν σημαντικές βλάβες, εθισμό και τα βρέφη εμφανίζουν στερητικό σύνδρομο με συμπτώματα όπως εμετοί, σπασμοί, αφυδάτωση, κ.α.
- Άλλοι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι:Άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η ραδιενέργεια, τα χημικά και οι ρυπογόνες ουσίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αναπηρίες μέχρι και θάνατο.
Ένα καλό ψυχοσυναισθηματικό περιβάλλον και φυσικά η συνειδητή εμπλοκή και στήριξη όλων στη διαδικασία της κύησης και του τοκετού, συμβάλλουν καθοριστικά στην υγιή ανάπτυξη του εμβρύου, του βρέφους και αργότερα του παιδιού. Συχνά, συμπεριφορές της μητέρας και του πατέρα προκαλούν προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν πολύ αργότερα. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεστε τη συμβολή του Ιατρού σας, και όπου αυτό απαιτείται τη συμβολή ειδικού ψυχικής υγείας που θα παρέμβει στη βελτίωση της λειτουργικότητας του οικογενειακού συστήματος.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία:
- Δημητρίου, Λ. (2000). ΤΑ 6 ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
- Shaffer. R. D (2008).ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ & ΕΦΗΒΕΙΑ: ΕΛΛΗΝ
