H ανάγκη για ανάπαυση και η αξία των διακοπών στη ζωή.
Η ανάγκη για διακοπές, όπως όλες οι βαθύτερες επιθυμίες και ορμές μας, είναι η φωνή του εαυτού μας. Η ψυχοσωματική κόπωση και το αυξημένο στρες είναι ενδείξεις, δηλαδή μηνύματα του πνεύματος και του σώματός μας στα οποία καλούμαστε να ανταποκριθούμε. Μια καλή σχέση με τον εαυτό σημαίνει μεταξύ άλλων, και αντίληψη των αναγκών του. Αντίθετα, η αδιαφορία απέναντι σε αυτά τα μηνύματα οδηγεί σε πτώση της απόδοσής μας και αυξάνει τις πιθανότητες για εμφάνιση ψυχολογικών προβλημάτων.
Οι επιστημονικές έρευνες προτείνουν την ισορροπία και την κυκλικότητα.
Έρευνες έχουν αναδείξει ότι η αποσύνδεσή μας από το περιβάλλον εργασίας και τους ρυθμούς που το χαρακτηρίζουν, λειτουργεί τόσο προληπτικά όσο και αναζωογονητικά. Η φυσική απόσταση από τον χώρο δουλειάς είναι σημαντική ωστόσο δεν αρκεί. Εκείνο που χρειάζεται είναι η ουσιαστική, ψυχολογική απόσταση από την εργασία, από όλα εκείνα τα στρεσογόνα στοιχεία που προκαλούν ψυχοσωματική κόπωση. Ιδιαίτερα σε περιόδους αυξημένου στρες και έντονης κόπωσης, η τακτική, έστω και μικρή αποσύνδεση από το περιβάλλον εργασίας μας, θεωρείται επιβεβλημένη. Η πνευματική επομένως, και όχι μόνο φυσική απόσταση από την εργασιακή καθημερινότητα, μειώνει τις πιθανότητες για συναισθηματική εξουθένωση κατά τη διάρκεια του έτους και προλαμβάνει από καρδιαγγειακές παθήσεις και ψυχικές διαταραχές.
Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι η περίοδος ουσιαστικών διακοπών είναι μια περίοδος όπου οι άνθρωποι βιώνουν μία κατάσταση ευεξίας και ευτυχίας. Τα θετικά συναισθήματα και η ενεργητικότητα που χαρακτηρίζουν τις διακοπές, διατηρούνται για δύο εβδομάδες μετά την επιστροφή στο επαγγελματικό πρόγραμμα ομοίως σταδιακά, οι καθημερινοί εντατικοί ρυθμοί εργασίας μας αφομοιώνουν ξανά. Έτσι, η ανάγκη για διαχείριση των χρόνων μας επανέρχεται. Η ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και επαγγελματική μας ζωή καθώς και η ξεκάθαρη διάκρισή τους, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την υγεία αλλά και τις επιδόσεις μας. Η ισορροπία ανάμεσα στην ξεκούραση και την εργασία είναι πρώτον ποιοτική, δηλαδή πραγματοποιείται μια ουσιαστική, ψυχολογική αποστασιοποίηση από την εργασία και όχι μόνον μια φυσική απομάκρυνση από τον χώρο δουλειάς. Δεύτερον, η ισορροπία είναι ποσοτική, δηλαδή δεν πραγματοποιούμε ένα μεγάλο, απότομο διάλειμμα μια φορά τον χρόνο, αλλά οργανώνουμε περισσότερα μικρά διαλείμματα ήδη μέσα στην ημέρα, στον κύκλο του μήνα και βέβαια μέσα στο έτος.
Εκείνο που χρειάζεται είναι η ισορροπία, χωρίς υπερβολές. Η δυσανάλογη αποσύνδεση από την εργασία, σε υπερβολικό βαθμό και με ακραίες αντιδράσεις, δημιουργεί εξαιρετικές δυσκολίες στην επιστροφή και την προσαρμογή μας στους εργασιακούς ρυθμούς. Ομοίως και σε ποσοτικό επίπεδο, η υπερεπένδυση σε ένα και μόνο διάλλειμα από την εργασία κατά τη διάρκεια του χρόνου, δεν μπορεί να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση, για όσους αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα υγείας θα πρέπει να συμβουλευθούν τον θεράποντα τους. Και βέβαια, αν παρά τον χρόνο που διαθέτουμε για ξεκούραση και αποστασιοποίηση, δεν καταφέρνουμε να ξεπεράσουμε τη φυσική και ψυχική κόπωση, η βοήθεια ενός ειδικού είναι αναγκαία.
Βιβλιογραφία
- Fritz, C., Yankelevich, M., Zarubin, A. & Barger, P., (2010). Happy, healthy and productive: The role of detachment from work during nonwork time. Journal of Applied Psychology.
- Nawijn J, Marchand MA, Veenhoven R, Vingerhoets AJ (2010). Vacationers happier, but most not happier after a holiday. Applied Research in Quality of Life.
- Sonnetag, S., Binnewies, C. & Mojza, E. (2010). Staying well and engaged when demands are high: The role of psychological detachment. Journal of Applied Psychology.
