Author: Χαράλαμπος Πετράς, Ψυχολόγος.

Τι συμβαίνει σε νευρογνωστικό και ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο κάθε φορά που καλούμαστε να μιλήσουμε για τον εαυτό μας; Πώς αποτυπώνεται η αυτογνωσία στον εγκέφαλο και την συμπεριφορά μας; Το άρθρο αποτελεί μια σύνοψη όσων κρύβονται πίσω από τη λέξη "εγώ", όσα νιώθουμε και πιστεύουμε ότι είμαστε. Πώς λειτουργεί η συνειδητότητα του εαυτού στους ενήλικες και πώς μπορεί να βοηθήσει η ψυχοθεραπεία στην αυτογνωσία μας; Η συνειδητότητα είναι μια ανώτερη κατάσταση του ανθρώπινου οργανισμού. Η συνειδητότητα του εαυτού (Self-Counsciousness). Ο εαυτός και η συνειδητότητά του είναι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα στην ψυχολογία. Αποτελεί ταυτόχρονα μια νευροφυσιολογική, ψυχοσυναισθηματική και κοινωνική διεργασία. Σώμα, συναίσθημα και περιβάλλον αλληλεπιδρούν κάθε φορά που σκεφτόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό. Σε κάθε στιγμή αυτογνωσίας μας αποτυπώνουμε το ψυχολογικό μας «τώρα» που βιώνουμε πίσω από κάθε «εγώ» μας. Όλες οι προσεγγίσεις – νευροεπιστήμες, ψυχολογία, κοινωνική θεωρία- καλούνται να απαντήσουν σε

Οι άνθρωποι στις δύσκολες, οριακές στιγμές της ζωής στρέφουν το βλέμμα στον εαυτό ή στο Θείο και αναζητούν τη δύναμη που θα τα υπερβεί όλα, την πίστη, την επιμονή, την ελπίδα. Μια τέτοια στιγμή είναι η εμφάνιση μιας σοβαρής νόσου όπως ο καρκίνος. Θα ήθελα πολύ γράψω ότι με τη θετική σκέψη ή και την ψυχοθεραπεία, αλλάζοντας απλώς τα συναισθήματά μας, μπορούμε να γιατρέψουμε τον καρκίνο. Η αλήθεια είναι όμως, ότι δεν υπάρχει άμεση συσχέτιση της σκέψης ως νόηση με την εμφάνιση ή την θεραπεία μιας νόσου, εννοώ σχέση αιτίας-αιτιατού. Η προσωπικότητά μας, ο τρόπος ζωής μας, μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη ή την αντιμετώπιση ασθενειών αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η θετική σκέψη, ο οραματισμός, ο διαλογισμός ή η βαθύτερη υπαρξιακή αποδοχή γιατρεύουν απευθείας ένα πρόβλημα υγείας. Η ψυχολογία μας μπορεί να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά την πορεία μιας

Κάπνισμα, Αλκοόλ και στρες, θέτουν σε κίνδυνο την υγιή κύηση και ανάπτυξη του παιδιού. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες και η κατάσταση της υγείας της μητέρας μπορούν να επηρεάσουν, πιθανώς και ανεπανόρθωτα, την προγεννητική ανάπτυξη του εμβρύου. Καθώς τα όργανα και τα μέρη του σώματος του κυήματος αναπτύσσονται και διαμορφώνονται βρίσκονται σε μια «ευαίσθητη περίοδο» κατά την οποία μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά από τις συνθήκες στις οποίες πραγματοποιείται η κύηση. Από τη στιγμή που ένα όργανο ή μέρος του σώματος του αναπτυσσόμενου εμβρύου έχει διαμορφωθεί, είναι κάπως λιγότερο ευάλωτο σε βλάβες. Οι παράγοντες που μπορούν να βλάψουν το αναπτυσσόμενο έμβρυο προκαλώντας παραμόρφωση, καθυστέρηση της ανάπτυξης, εγκεφαλικές βλάβες ή ακόμη και θάνατο ονομάζονται τερατογόνα. Αυτά μπορεί να είναι ασθένειες της μητέρας, φάρμακα και επιβλαβείς ουσίες, τα οποία προκαλούν μια σειρά από προβλήματα. Κάποιοι από τους παράγοντες που προκαλούν προβλήματα είναι: Μητρικά χαρακτηριστικά:Η διατροφή, η ψυχολογική

Η επιλόχειος κατάθλιψη αποτελεί την εκδοχή ενός μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου το οποίο εξ ορισμού επηρεάζει τη συνολική λειτουργικότητα της μητέρας. Σε αυτή τη βάση, θεωρείται ότι επιφέρει σημαντικά ελλείμματα στην ικανότητά της να ανταπεξέλθει στον ρόλο της, γεγονός που φαίνεται να συμβάλλει αρνητικά στην ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο, τι στοιχεία προκύπτουν από την σύγχρονη έρευνα, ποιοι είναι οι παράγοντες που συνυπολογίζονται και τι συμβαίνει με το σύνολο του οικογενειακού συστήματος; Η έννοια της επιλόχειου κατάθλιψης επικεντρώνει το ενδιαφέρον στο πρόσωπο της μητέρας η οποία ενοχοποιείται και τελικά λειτουργεί στην κοινωνία μας ως «αποδιοπομπαίος τράγος» αφήνοντας στο σκοτάδι τον ρόλο του συζύγου και πατέρα αλλά και τη συνολική ανάπτυξη της οικογένειας ως σύστημα. Το άρθρο στοχεύει στην παρουσίαση και επεξεργασία πρωτογενών ερευνών, από την οποία προκύπτει η ανάγκη για μια συστημικά προσανατολισμένη ποιοτική έρευνα. Τι λέει η επιστημονική έρευνα; Οι Sidor et al (2011),

Η χρήση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση αλλά και την καθημερινή κοινωνική μας ζωή έχει κάνει την τεχνολογία μέρος της ζωής μας. Συχνά όμως γίνεται και κομμάτι του εαυτού μας, δηλαδή του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το ποιοι είμαστε. Αυτό έχει συνέπειες στην κοινωνική μας ζωή και την ατομική μας κατάσταση. Σε σχετικές έρευνες, ένα παιδί 12 ετών απάντησε πως "αν μου πάρεις το κινητό, μου παίρνεις ένα κομμάτι του εαυτού μου". Ιστορία και χαρακτηριστικά του εθισμού Ο διαδικτυακός και τεχνολογικός εθισμός άρχισε να εμφανίζεται και να προκαλεί το ενδιαφέρον των επιστημόνων από τη δεκαετία του 1990. Συχνά προσλαμβάνεται ως μια ηπιότερη μορφή εθισμού αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Πρόκειται για μια εξίσου επιβλαβή και επικίνδυνη κατάσταση όπως ο εθισμός σε ουσίες και ο ιδεο-ψυχαναγκασμός. Παράλληλα είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενοž είναι θα λέγαμε, συστατικό στοιχείο της παγκοσμιοποίησης κι ένα διαπολιτισμικό τελικά, πρόβλημα.

Η νευρική ανορεξία αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα που εμφανίζουν κυρίως γυναίκες στην εφηβεία. Στην πραγματικότητα όμως η ανορεκτική συμπεριφορά όπως και γενικότερα οι διατροφικές διαταραχές και οι εξαρτήσεις, αναδύεται ως «μήνυμα» για την οικογένεια του παιδιού που ασθενεί. Τι μας «λέει» αυτό το μήνυμα και γιατί προσεγγίζουμε την ανορεξία μέσα από την οικογενειακή θεραπεία; Τα βασικά στοιχεία της Νευρικής Ανορεξίας Η ανορεξία έστω και σε μικρό ποσοστό, μπορεί να αποβεί μοιραία γι αυτό και μια συνολική, ιατρική και ψυχοθεραπευτική αντιμεπώπιση είναι άμεσα αναγκαία. Κλινικά, η νευρική ανορεξία είναι ένα ψυχοσωματικό σύνδρομο με οργανικά και ψυχολογικά συμπτώματα, το οποίο σε ποσοστό 10-15% μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Αφορά κυρίως γυναίκες και αναπτύσσεται στην εφηβεία χωρίς να αποκλείεται η εμφάνισή της λίγο πριν ή μετά. Τα διαγνωστικά κριτήρια είναι η απώλεια βάρους κατά 25%, η αμηνόρροια, η υπερδραστηριότητα και η υποθερμία. Ψυχολογικά, η ανορεκτική προσπαθεί

Έρευνες δείχνουν ότι οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, στην περίοδο κρίσης και ανισορροπίας που βιώνουμε. Φαίνεται ότι ή αύξηση της ανεργίας, η μείωση ή απώλεια εισοδήματος συσχετίζονται με αύξηση των συμπτωμάτων κατάθλιψης, άγχους και των αυτοκτονιών. Παράλληλα έχουν αυξηθεί οι επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία ψυχιατρικών κλινικών και η χορήγηση φαρμακευτικών αγωγών από τους ψυχιάτρους. Στατιστικά, οι δείκτες συσχετίζονται όμως αυτό που πρέπει επιτέλους να ειπωθεί δημόσια είναι ότι η αυτοκτονία δεν συσχετίζεται άμεσα και αποκλειστικά με την απώλεια εισοδήματος και την κρίση. Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε την αυτοκτονική συμπεριφορά; Με απλά λόγια, δε σημαίνει ότι ο κάθε άνθρωπος που χάνει τη δουλειά του ή πτωχεύει θα αυτοκτονήσει όπως και να έχει. Η αυτοκτονία είναι ένα πολύ-παραγοντικό φαινόμενο στο οποίο συνυπάρχουν μεταβλητές που αφορούν (α) την προσωπικότητα του ατόμου (β) την ήδη διαμορφωμένη ψυχική του υγεία (γ) το κοινωνικό πλαίσιο και η

Το άγχος αποτελεί ένα γνώριμο και οικείο συναίσθημα σε όλους μας. Τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά βιώνουν άγχος και ανησυχία σε ορισμένες καταστάσεις. Αν και συνοδεύεται από δυσάρεστα συμπτώματα, όπως είναι ο ιδρώτας, η ταχυκαρδία, η γαστρεντερική δυσφορία, η επιτάχυνση της αναπνοής. είναι ένα λειτουργικό συναίσθημα, το οποίο συχνά μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις που προκύπτουν στη ζωή μας και να προσαρμοστούμε στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος Το άγχος μας θέτει σε κατάσταση ετοιμότητας και εγρήγορσης και αποτελεί ένα φυσιολογικό στοιχείο της αναπτυξιακής πορείας του ανθρώπου. Όταν όμως το άγχος εμφανίζεται υπερβολικό σε ένταση, δυσανάλογο σε σχέση με το ερέθισμα που το προκαλεί και επίμονο στο χρόνο, τότε χάνει τη λειτουργικότητα του. Σε αυτή την περίπτωση αντί να προετοιμάζει τον οργανισμό για αντιμετώπιση του αγχογόνου ερεθίσματος ή κατάστασης, τον προτρέπει στην αποφυγή του και έτσι παρεμποδίζει την ομαλή προσαρμογή του ατόμου.